Hẹp bao quy đầu (phimosis) – hiểu và lựa chọn điều trị cho đúng
Sinh Lý bình thường: Sau khi sinh, bao quy đầu của bé trai bị kẹt tại chỗ và không thể kéo lại qua đầu dương vật, điều này là bình thường. Theo thời gian, bao quy đầu sẽ nới lỏng. Nhưng có thể mất nhiều năm cho đến khi bao quy đầu có thể lộn hoàn toàn trên đầu dương vật.
Hẹp bao quy đầu là hiện tượng da quy đầu dương vật không kéo xuống được ngay cả khi cương cứng. Điều trị phụ thuộc vào tuổi, tình trạng bệnh lý hay sinh lý.
Hẹp bao quy đầu được chia thành sinh lý và bệnh lý:
● Hẹp bao quy đầu sinh lý, xuất hiện ở hầu hết trẻ trai sơ sinh, do sự phát triển bình thường của sự kết dính bẩm sinh giữa bao quy đầu và quy đầu. Khám thực thể cho thấy: vùng đầu bao quy đầu không có sẹo, bao quy mặt đầu phía trong còn thể lộn ra ngoài (ảnh A)
● Hẹp bao quy đầu bệnh lý khi bao quy đầu không lộn lại được do sẹo hay vòng sơ, thường do do nhiễm trùng và viêm hoặc điều trị nong bao quy đầu không đúng trước đó.
Hẹp bao quy đầu bệnh lý ít gặp hơn sinh lý.
Khám có thể thấy lỗ sáo dương vật có thể quan sát mà không cần lộn bao quy đầu, bao quy đầu mặt trong dính dương vật và không lộn ra ngoài (ảnh B)
Điều trị
- Hẹp sinh lý: chăm sóc thường quy và theo dõi:
- Trước 6 tháng, bao quy đầu được chăm sóc như những vùng da khác của cơ thể. (lưu ý không kéo bao quy đầu lại phía trên dương vật trong giai đoạn này)
- Sau 6 tháng cùng với quá trình tự lộn bao quy đầu tự nhiên, kéo da bao quy đầu nhẹ nhàng, hàng ngày đặc biệt trong hoặc sau tắm giúp vùng bao quy đầu có thể lộn ra hoàn toàn nhanh hơn.
- Tránh động tác nong bao quy đầu mạnh vì rách có thể gây chảy máu, và có thể dẫn đến xơ hóa và phát triển thành hẹp bệnh lý.
- Sau khi tắm, bao quy đầu rút lại phải luôn được kéo xuống vị trí bình thường bao phủ dương vật, giúp bảo vệ dương vật
- Liệu trình bôi corticosteroid tại chỗ mỗi ngày giúp đẩy nhanh quá trình tự nhiên của lộn bao quy đầu
- Hẹp bao quy đầu bệnh lý. Có một số lựa chọn điều trị, tuy nhiên cần nhấn mạnh điều trị bảo tồn – hạn chế tối đa việc cắt bao quy đầu.
- Liệu pháp bôi corticoid tại chỗ kết hợp nong nhẹ nhàng hàng ngày. Tỷ lệ thành công là trên 90 %.
- Nong bao quy đầu nhẹ nhàng hàng ngày, không kết hợp bôi corticoid, tỷ lệ thành công thấp hơp đáng kể so với liệu pháp kết hợp bôi corticoid
- Cắt bao quy đầu: Ở trẻ thất bại với điều trị bằng corticoid tại chỗ, lựa chọn phẫu thuật cần dựa trên đánh giá lâm sàng thận trọng cũng như mong muốn của gia đình.
BS. Đông
Nguồn tham khảo:
2. Corbalán J, Peñaloza. B, Pantoja T. Topical corticosteroids for treating phimosis in boys. Cochrane Database Syst Rev 2014; :CD008973.
